In coronatijd hebben supermarkten naast de markt voor thuisconsumptie ook de leiding genomen in de buitenshuisconsumptie. Bij de verkoop van onder andere broodsnacks en belegde broodjes staan zij bovenaan. Daarmee streven zij horeca en cateraars voorbij. Ambachtelijke bakkers nemen de 4e positie in op deze markt. Er liggen kansen.
Het lijkt erop dat supermarkten de horeca, cateraars, broodjeshuizen en pompstations in het coronajaar voorbijgestreefd zijn met de verkoop van snacks en belegde broodjes. Dat blijkt uit de jongste cijfers van NBC, verzameld door onderzoeksbureau GfK. Wat de in-home-consumptie van belegde broodjes en snacks betreft, had de supermarkt al de leiding. Dat dit kanaal nu ook het grootste verkooppunt van dit genre voor de buitenhuisconsumptie is geworden, is ook voor het NBC een verrassing. Hier speelt wel het feit dat cijfers van de out-of-home markt van brood nauwkeuriger zijn dan voorheen; hierdoor hebben verschuivingen in data kunnen optreden.
Waar koop je en waar consumeer je?
‘Eerder maakten we van de out-of-homeconsumptie een inschatting, maar sinds 2020 kunnen we de cijfers goed meten’, vertelt manager Frank Janssen van het NBC. ‘10.000 huishoudens scannen thuis hun dagelijkse boodschappen in. Zo weten we welk volume er aan brood en broodjes thuis wordt gegeten. Nieuw is dat we dit combineren met een ander onderzoek van GfK die de buitenshuismarkt meet. We vragen nu ook: waar koop je het en wáar consumeer je het? Daaruit blijkt dat de supermarkt zowel in- als out-of-home marktleider is. De bakker staat inmiddels op de 4e plaats bij de out-of-homeverkopen.’
Gemak en kwaliteit
De supermarkt doet het als totaalverkoper van brood goed. Dat heeft te maken met het gemak van one-stop-shopping, maar ook met de kwaliteit die dit kanaal is gaan bieden. Janssen: ‘De service-supermarkten deden het in 2020 beter dan bijvoorbeeld de discounters, daar zien we enige terugval. Dat de service-supermarkten het goed doen komt mede doordat er meer behoefte is aan voedselveiligheid en voedselzekerheid. Dat is ook een van de redenen waarom het ambacht het in 2020 goed heeft gedaan.’
Aankoopmotieven warme bakker
Redenen voor consumenten om naar de ambachtelijke bakker te gaan, zijn onder meer:
- Voedselveiligheid/consumentenvertrouwen
- Gunfactor lokale ondernemer
- Tijd (combi kantoor/thuiswerken is een blijvertje)
Het ambacht lift dus ook mee op de groei van de out-of-homemarkt. Vertrouwen en voedselveiligheid zijn naast smaak en versheid een wezenlijker factor geworden in een tijd dat gezondheid en gezonde voeding in de schijnwerpers staan. Eind mei ging NBC hierover in gesprek met Tweede Kamerleden om de gezonde waarde van brood te belichten. Janssen: ‘Volkorenbrood is net zo gezond als groente en fruit, terwijl groente en fruit veel meer ‘in the picture’ staan. Het hoort bij het bewustwordingsproces dat we ook de politiek hierin meenemen.’
Gunfactor en factor tijd
Daarnaast zijn de gunfactor en de factor tijd bepalend. Consumenten zijn lokale ondernemers in dit coronajaar klandizie gaan gunnen vanwege solidariteit, voedselveiligheid, lokaliteit en doordat zij vanwege het ‘gedwongen’ thuiswerken meer tijd beschikbaar hebben om naar de plaatselijke bakker te gaan. Het sociale aspect speelt hierin zonder meer een rol.
Opvallend is dat de jongste CBS-cijfers laten zien dat bij de groei van fysieke winkels de bakkers op plek 3 staan. Deze groep groeit in winkelbezoeken met +1,5 procent, terwijl slagers en poeliers -1,8% scoren, viswinkels -2,5% en groentewinkels -2,9 dalen. Janssen: ‘Hier zie je dat de groep ‘brood, banket en zoetwaren’ het goed doet. Zelfs supermarkten hebben maar een beperkte groei van 0,1%.’
‘Tijd wordt vanaf nu anders ingedeeld’, verklaart Janssen deze ontwikkeling. ‘Mensen werken veel meer thuis, ze nemen veel makkelijker tussentijds even een uurtje vrij om boodschappen te doen of te gaan hardlopen. Dat uurtje halen ze ’s avonds weer in. Ik verwacht dat dit patroon na corona blijft voortbestaan omdat we niet meer terugkeren naar de situatie waarbij we elke dag naar kantoor gaan. Het wordt een combinatie van kantoor en thuis, werk en privé. Voorheen twee separate werelden die nu veel meer verweven zijn. Het ambacht blijft daar van profiteren, verwacht Janssen, ‘maar dan moet de bakker daar wel iets mee doen.’
Medio 2021 nieuwe metingen
Hoe de trend van buitenshuisconsumptie zich voortzet weet NBC eind van dit jaar. Dan worden de nieuwe cijfers bekend. In september geeft het NBC een update over de thuisconsumptie van brood.
Lees ook
Totale broodconsumptie 2020 daalt, thuisverbruik neemt toe
Dit artikel is geschreven in samenwerking met Anne Mieke Ravenshorst van Bakkerswereld.