Nederlandse tarwe is op dit moment nauwelijks terug te vinden in ons dagelijks brood. Hoewel de infrastructuur en kennis aanwezig zijn, wordt baktarwe grotendeels geïmporteerd uit andere Europese landen. De belangrijkste reden? De prijs. Toch zijn er kansen om het aandeel Nederlandse tarwe in brood te vergroten. Het project ‘Gaan voor Nederlands Graan’ onderzoekt de uitdagingen én mogelijkheden binnen de broodketen.
Prijs blijft grootste obstakel
Voor Nederlandse akkerbouwers is de teelt van tarwe financieel weinig aantrekkelijk. Tarwe wordt vaak geteeld als rustgewas met een laag risico. Hoewel baktarwe een hogere prijs oplevert, is die vaak niet voldoende om de lagere hectareopbrengst, het hogere risico en de extra stikstofgift te compenseren.
Daarnaast loont het voor collecteurs niet om tarwe met bakkwaliteit gescheiden op te slaan, omdat er onvoldoende opslagmogelijkheden zijn. Maalderijen kunnen in het buitenland baktarwe van hogere kwaliteit inkopen tegen een vergelijkbare of lagere prijs. Industriële bakkers werken met een kostprijsstrategie en de retail volgt de consument, die grotendeels prijsgericht kiest.
Kansen voor Nederlandse baktarwe
Ondanks deze uitdagingen zijn er kansen. Klimaatverandering kan een positief effect hebben op de kwaliteit van Nederlandse baktarwe: mildere winters en drogere zomers maken het gewas toekomstbestendig. Waterbeschikbaarheid blijft wel een aandachtspunt.
Daarnaast bieden trends zoals de eiwittransitie, een groeiende focus op gezondheid en de vraag naar lokale producten nieuwe perspectieven. Om echt stappen te zetten, is keten brede samenwerking nodig. Gerichte teeltmaatregelen, zoals optimalisatie van de stikstofgift en een scherpere focus op eiwitkwaliteit, kunnen helpen om meer Nederlandse tarwe geschikt te maken voor brood.
Wat wil de consument?
Een luchtig en groot brood is de standaard in Nederland, maar is de consument bereid hierin mee te bewegen? Misschien is het makkelijker om de consument bewust te maken van de voordelen van Nederlands graan dan om de teelteisen ingrijpend te veranderen. Dit vraagstuk verdient verdere aandacht.
Onderzoek naar prijs en duurzaamheid
Binnen het project ‘Gaan voor Nederlands Graan’ werken twintig ketenpartners samen om het aandeel Nederlandse baktarwe in brood aanzienlijk te laten groeien. De huidige situatie is in kaart gebracht met een SWOT-analyse. Dit jaar wordt een kostprijsanalyse uitgevoerd om beter inzicht te krijgen in de prijsopbouw in de keten en de duurzaamheid van Nederlandse baktarwe.
Meer weten?
Meer informatie over het project ‘Gaan voor Nederlands Graan’ is te vinden op Crkls, het onafhankelijke kennisplatform voor agrarische ondernemers. Download ook het volledige rapport ‘Economische kansen en uitdagingen voor Nederlandse baktarwe in de broodketen’ voor meer inzichten.
Dit onderzoek is uitgevoerd door Wageningen Social & Economic Research in opdracht van en gefinancierd door Agrifirm, BO Akkerbouw, Comité van Graanhandelaren, CZAV, Dossche Mills, Van Iperen, NBC, NBOV, NVB, Plantum, Royal Koopmans en Topsector Agri & Food.
Uit rapport Economische kansen en uitdagingen voor Nederlandse baktarwe in de broodketen.