De oorlog in Oekraïne leidt tot een dreigend tekort aan zonnebloemolie, ondermeer gebruikt in koek en gebak. De ketenorganisatie voor oliën en vetten verwacht dat de voorraad zonnebloemolie half april op is. Voedselproducenten moeten dus overstappen op alternatieven, als raapzaadolie, koolzaadolie, lijnzaadolie of palmolie.
Naast dat de overstap op een andere olie invloed kan hebben op de smaak, structuur, houdbaarheid en prijs van uw product, zou u normaliter bij aanpassing van de receptuur ook uw etiket, voedingwaardeinformatie en verpakking moeten wijzigen. Omdat dit een aanpassingstraject van maanden is, komt het ministerie van VWS met een tijdelijke versoepeling voor de etikettering van zonnebloemolie en eventuele vervangende vetten (zie publicatie).
Tijdelijke maatregel
Tot 1 januari 2023 geldt voor de etikettering van plantaardige vetten het volgende:
- Werd zonnebloemolie als ingrediënt gebruikt zonder bijzondere vermelding op de verpakking (claim, afbeelding o.i.d.)? Dan volstaat informatievoorziening over vervanging van de zonnebloemolie door een andere plantaardige olie via algemene kanalen in de winkel. Bijvoorbeeld een poster of bordje op de toonbank.
- Staat een vermelding of afbeelding op de verpakking die de nadruk legt op het gebruik van zonnebloemolie, dan dient u naast de algemene informatie in de winkel ook in de directe nabijheid van het product, bijvoorbeeld de schapkaart, informatie te geven).
- Betekent de vervanging dat er een nieuw allergeen wordt toegevoegd, zoals bij olie van pinda, noten of sesam? Of voldoet het product niet langer aan een “palmolievrij” claim? Dan moet naast algemene informatie en schapinformatie een duidelijk zichtbare sticker op de voorkant van het product geplakt met vermelding van het nieuwe allergeen of de boodschap dat er wel palmolie in het product zit. Als een sticker niet mogelijk is, dan wordt het product uit het assortiment gehaald.
- Bevatte een product meer dan 50% zonnebloemolie met in de benaming een verwijzing naar zonnebloemolie, dan wordt het product uit het assortiment gehaald.
- Is er sprake van een voedings- of gezondheidsclaim die betrekking heeft op zonnebloemolie, dan moet naast de algemene en schapinformatie een sticker op het product dat de claim niet meer klopt. Anders wordt het product uit het assortiment gehaald.
Vanaf 1 januari 2023 moeten etiketten zijn aangepast. Plantaardige oliën en vetten mag u als volgt declareren: “plantaardige oliën x% (olie 1, olie 2, olie 3 etc., in wisselende verhouding)” waarbij u in de specifieke opsomming alle oliën noemt die ter vervanging van zonnebloemolie kunnen worden gebruikt. Claims, allergenenvermelding en voedingswaarde moeten zijn aangepast aan de nieuwe receptuur (en zoveel eerder als mogelijk).